Dag 14: De terugreis :(

En toen was toch echt onze laatste dag in Gambia aangebroken. Tijd om koffers in te pakken, dag te zeggen tegen de aapjes en afscheid nemen van mensen die wij hier hebben ontmoet. Na een rustig ontbijtje begonnen we met het inpakken van de koffers totdat Thea Mom langskwam in het hotel. Er werden door haar weer vele verhalen verteld en ook had ze een brief meegebracht om ons te bedanken met wat foto's erbij van ons bezoek aan het Health Center en de kliniek van Marie Joof. Ook wij wilden Thea bedanken en hadden besloten haar een bedrag te geven voor in haar Noodpot, aangezien wij allemaal erg onder de indruk waren van de impact die de acties van Thea Mom en Marie Joof hebben. Thea bedankte ons uitgebreid, waarna we afscheid van haar moesten nemen.

Vervolgens ging iedereen even lekker rustig zwemmen om af te koelen van de hete zon. Tot plotseling het eerste stresmomentje van de dag ontstond. Waar was de sleutel van 215? Anne dacht toch echt dat ze de deur op slot had gedaan. Overal gezocht, maar nergens te vinden. Had ze de deur dan toch niet op slot gedaan? Dan moest de sleutel nog in de kamer liggen en dan had de schoonmaakster de kamer op slot gedaan. Maar er was nog niet schoongemaakt, vertelde deze. Na een misverstand bleek de tweede theorie toch wel te kloppen, en was de sleutel weer terecht.

Het laatste bezoek dat wij in het hotel zouden krijgen, was Awa, bij wie we langs waren geweest uit naam van familie Koomen. Zij wilde aan het einde van de middag langskomen om ons te bedanken en afscheid te nemen. Maar eerst was het tijd voor Amber om afscheid te nemen van een klein vriendje. Die liep al een aantal dagen rond met een vreemd bultje en vandaag besloot daar toch ineens een klein rupsachtig insectje uit te komen! Blijkbaar wilde deze gewoon graag in Gambia blijven en volgens het personeel van het hotel was het niet ernstig.

Nadat iedereen gedouched was stond Awa voor onze deur. Na even met haar gepraat te hebben, kreeg elk van ons wat pindakoekjes om mee naar huis te nemen. Jan en Rina vonden ze namelijk altijd erg lekker, volgens Awa (we hebben ook een zak voor jullie meegekregen, mochten jullie dit lezen!). Daarna snel dag zeggen en eten, aangezien de bus naar het vliegveld tussen kwart over zeven en half acht bij het hotel zou zijn. Vooral Nick had veel haast. Terwijl we aan tafel zaten te wachten op het eten, was hij als een ware Mandy vanalles aan het regelen. Nadat hij voor de derde keer van tafel was verdwenen om de paspoorten uit de kluis te halen, ging hij gehaast weer zitten. Snel eten nu, moest hij gedacht hebben, maar waarom doet de rest dan zo rustig aan? De rest deed rustig aan omdat we nog ruim een uur hadden, en de telefoon waarop Nick had gekeken hoe laat het was, liep een uur op voor.

Toen het wel echt tijd was om naar het vliegveld te gaan, werden we vrolijk door de buschauffeur toegezongen dat er geen Ebola in Gambia was. Op het vliegveld kregen we te horen dat we nog eens twee uur vertraging hadden. Bij de douane moest Denise wel even uitleggen wat deoderant was en waarom ze het in haar handbagage mee moest. Er mogen over het algemeen nooit spuitbussen mee in de handbagage, maar volgens Denise moest het wel mee hoor, want ja dat spul deed je zo psssst onder je oksels. Na deze uitleg en een vertwijfelde blik van de douanier mocht ze doorlopen, mét de deo bus in haar tas.

Half een stond het vliegtuig dan eindelijk klaar. Eenmaal in de lucht is het grootste deel van de vlucht rustig verlopen. Pas aan het einde van de vlucht kregen we wat turbulentie, maar op Schiphol hadden we een heerlijk soepele landing, vooral vergeleken met het gestuiter bij de landing in Gambia. Zodra de koffers van de band gehaald waren, en we de Afrikaanse shirts aanhadden, werden we door veel familie verwelkomd. Nog even een foto bij het spandoek dat voor ons was meegebracht en toen gingen we na een lange nacht lekker op weg naar Hoogwoud. De ouders hadden geregeld dat we met de gele schoolbus zouden gaan. Helaas was de verassing er al een beetje af, maar het was wel gezellig om met zijn allen naar huis te gaan. Na een kopje koffie was het nu dan ook tijd geworden om afscheid te nemen van elkaar. Twee volle weken met elkaar is ook niet niks.

Wij willen iedereen bedanken die onze verhalen heeft gelezen, en natuurlijk iedereen die heeft bijgedragen aan deze reis door mee te doen aan onze acties. Namens iedereen kan gezegd worden dat er onwijs is genoten op deze reis! We hebben veel gezien, veel mensen ontmoet, veel dingen geleerd en veel dingen beseft. Stuk voor stuk hebben we een nieuw en vooral ander stukje van de wereld gezien en hopelijk zijn we daar allemaal ook een stukje wijzer van geworden. Het was in ieder geval een onvergetelijke reis!

Dikke kus,

Anne, Simone, Denise, Joany, Britt, Amber en onze lieftallige begeleiders, Nick en Rene

Dag 13: Auto, auto, file!

Vorige week berichtte we al over het grote nieuws van Joany en de achtbaan. Het blijkt dat niet alleen Joany op de hoogte blijft, maar heel kamer 211! Britt kwam gister met het nieuws dat Micheal alleen maar oog had voor de draadloze stofzuiger terwijl zijn vriendin Barbie moest bevallen. Toch fijn dat we dit weten.

Vanochtend gingen we weer terug naar de school om te kijken hoe het met de muur ging. Maar voordat we bij de school kwamen, wilde Pateh een zak hout halen. Omdat morgen of overmorgen het Suikerfeest is, was het onwijs druk want iedereen wil de laatste dingen in huis halen. Bij deze markt reed iedereen met auto of bus dus dat zorgde voor lastige situaties. De spiegels moesten ingeklapt worden en dan nog was het centimeterwerk om veilig weg te komen. Na veel getoeter en geschreeuw kwamen we weer op de rustige en vertrouwde weg.

Door de vertraging op de markt konden we niet op de afgesproken tijd bij de school zijn dus we kregen al een ongerust telefoontje van meneer Camara (een Engels leraar). De Amerikanen hadden gister gelijk toen ze zeiden dat de muur een stuk langer was. De bouwers hebben hard door gewerkt en de muur is al bijna voor de helft af.

Vandaag is onze dag al vroeg compleet gemaakt. Bij de school hadden ze een mooi kado voor ons in petto. We mochten typisch Afrikaanse shirts in ontvangst nemen. De shirts paste iedereen perfect en we zijn er gelukkig mee. Simone kreeg nog een extra presentje van Lamin, de zoon van de aannemer. Samen liepen ze naar en beschut plekje zodat Lamin in alle rust zijn kado kon geven... Het bleek een zelfgemaakt zandschilderij te zijn, maar wat er nog meer is gebeurd weet niemand...

Voor ons vertrek zongen ze een afscheidslied voor ons en hebben ze voor ons gebeden. Ze vroegen of wij ook voor hun wilden bidden dus hebben wij een Onze Vader gedaan. Het verloop hiervan laten we maar even achterwegen. Na nog een laatste groepsfoto en heel veel handjes schudden gingen we weer verder.

Amber had van kennissen een pakketje gekregen voor hun fosterkind hier. Het was onze taak om dit meisje op te speuren en haar het kadootje te geven. Dit voelde alsof we Opsporing Verzocht een handje aan het helpen waren. Jammer genoeg was de school al gesloten en konden de kinderen op straat ons niet helpen. Uiteindelijk vonden we een schooljuf die meeging helpen zoeken. Fatou was niet te vinden en het kadootje hebben we aan de lerares afgegeven. Om uit dit dorpje te komen was ook weer een ramp vanwege het verkeer. Pateh vertelde ons dat dit komt door het Suikerfeest, iedereen wil namelijk naar familie toe en zoekt alle mogelijke transport.

Toen we eindelijk uit deze hel weggekomen waren hebben we nog even een zak rijst gekocht. Deze was voor Pateh als extra bedankje voor alle tijd die hij met ons doorgebracht heeft. Ook hebben we hem wat extra geld gegeven zodat hij zijn auto kan repareren. Pateh was onwijs blij met deze extraatjes en kom ons niet genoeg bedanken.

Hij is wel even anders dan onze andere vaste taxichauffeur mr. Icecream. Deze begint afgelopen tijd iets meer te vragen van ons zoals geld voor zijn auto. Hij is een stuk minder leuk dan hij in het begin leek te zijn. Gelukkig voor hem kreeg hij een fooi van het restaurant, omdat wij daar gegeten hebben en gelukkig voor ons heeft hij ons na het avondeten van vanavond weer veilig thuisgebracht.

Ons laatste avondmaal hebben we net zoals eergisteren weer genuttigd bij 3 chicks and a grill. Hier kan je zelf je burger samenstellen en dit heeft Simone altijd al eens willen doen. Voor Rene was dit wel veel werk dus hij ging voor een normale burger. Jammer genoeg werden de burgers bij het uitserveren omgewisseld en kon Simone nog niet haar eigen buger eten. Er komt vast wel weer een kans Simone.

Morgen is alweer de laatste dag van deze mooie reis. Nog maar twee nachtjes slapen en dan kunnen jullie onze verhalen eindelijk in het echt horen.

Veel liefs uit Gambia (voor de laatste keer) en tot zaterdag!

Dag 12: Alle apen zeggen ja tegen pinda

Na bijna 2 weken in Gambia te zijn en iedere dag een druk programma te hebben was het vandaag tijd om even uit te slapen. Paté zou vandaag pas om 14:30 voor de deur staan. Vanochtend werd iedereen lekker rustig wakker en schoven de laatste zelfs om 09:55 aan voor het ontbijt. Het ontbijt sluit om 10:00 dus genoeg tijd om relaxed even wat te eten...

Na het ontbijt hadden we lekker de tijd om langs de kant van het zwembad te liggen. Doordat de meesten nog met hun hoofd bij de hevige regenbui van vannacht zaten, waren zij vanmorgen waarschijnlijk vergeten te smeren. Met als gevolg dat velen een lekker rood kleurtje hadden vanmiddag. Vandaag hebben we ook ein-de-lijk afscheid kunnen nemen van onze eigen stalk Gambiaan. Waar we ook waren, Mr. Salamander was er ook. Gelukkig hebben we daar nu geen last meer van. De kust is weer veilig.

Net voor de lunch hebben wij de Amerikanen nog even kunnen ontmoeten. Dit zijn de Amerikanen die wij eerder op dit reisblog hebben vermeld. Gisteren zijn zij naar de Nel Bus Memorial school geweest om te helpen met de muur. Volgens hen is de muur al aardig opgeschoten. Wij zijn erg benieuwd en gaan morgen om 11uur dan ook een kijkje nemen en afscheid nemen daar.

Na een korte lunch bij het hotel gingen we weer met Paté op pad richting het Apenpark. Na een stukje door het bos gelopen te hebben kwamen we de eerste tegen. Na een aantal pinda's gevoerd te hebben volgden er al snel meer. We hadden in totaal 4 zakjes pinda's gekocht bij de ingang. Na een kleine gil waren dit er nog 3. De grootste aap had namelijk een heel zakje vol pinda's uit Denise haar hand geplukt en zat binnen no time al boven in de boom. Paté probeerde het nog terug te krijgen door dingen in de boom te gooien maar dit mocht niet baten!

Wij vertelde Denise direct dat dit zeker in het verhaal kwam, waarop Denise antwoorde dat ze vaak alleen negatief op de reisblog komt. Dit is niet waar hoor, maar toch: Denise heeft vandaag ook een tor omgedraaid die op zijn rug lag en anders een langzame en zekere dood tegemoet ging.

Na het Apenpark gingen we richting Tanji. Dit is een vissersdorp niet ver van het hotel. We kwamen rond half 5 aan en het was al goed druk met de boten van zee. De boten komen hier 2 maal per dag aan. Van 9 tot 11 en van 4 tot 6. De boten worden geleegd door de mannen en de vis wordt door hen in grote bakken van de boot naar even verderop het strand gebracht. Hier wordt de vis gescheiden en af en toe direct al verkocht. De goedkoopste vis wordt verkocht op het strand, wordt verderop gerookt of gaat richting de markten. De andere vissen gaan naar de restaurants en hotels of gaan naar het buitenland. Tijdens de rondleiding moest Simone goed haar best doen om de zoveelste man deze vakantie van zich af te slaan. Al snel moest er natuurlijk ook samen een fotootje gemaakt worden. Een kusje kon er helaas niet vanaf van Simone. Al met al een was het hier een hele happening en zeer interessant om te zien. Paté kocht daarnaast op het strand nog +/- 7 kilo vis voor 50 dalasi. 1 euro ongeveer met de huidige koers die echt iedere dag anders is.

Na de vismarkt gingen we naar de compound van Paté. Hij wilde graag zijn huis laten zien aan ons. Een voor Gambiaanse begrippen leuk huis waar hij samen met zijn vrouw en 4 kinderen woont. Ook is hij een nieuw huis aan het bouwen wat stukje bij beetje steeds verder wordt gebouwd. Iedere keer als hij iets kan missen koopt bij bouw materialen. Wanneer dit beschikbaar is komen er ongeveer 4 familieleden of vrienden die helpen met bouwen. Dit is heel erg gebruikelijk in Gambia dat je iedereen helpt. Paté zegt altijd: "Iedereen is afhankelijk van elkaar. Daarom ken ik ook zoveel mensen." Het is erg leuk om te zien hoe de locals leven en we krijgen hier ook steeds meer een beter beeld van.

Weer aangekomen in het hotel was het tijd voor een verfrissende duik. Het was vandaag namelijk erg warm. Na het zwemmen vertrokken we richting Senegambia om te gaan eten bij Paradiso. Vlak voor het eten nemen wij altijd onze malariapillen, zo ook Anne. Echter Anne dacht vandaag de malariapil op spectaculaire wijze in te nemen. Helaas mislukte dit finaal en belandde de pil helemaal aan de andere kant van het restaurant. Na een korte zoektocht van Joany was de pil gelukkig weer terecht.

Ps: voor alle reaguurders...... Er zijn ook nog 2 jongens mee tijdens deze reis. Ook deze jongens willen zo af en toe een beetje aanmoediging! De taken van deze jongens liegen er namelijk niet om:

- Wekken met ontbijt op bed;

- Insmeren langs het zwembad;

- Water dragen tijdens de dag;

- Tassen en koffers sjouwen;

- De meiden instoppen en een verhaaltje voorlezen.

Zware dagen dus voor deze heren. it's a hard knock life... Morgen gaan we terug naar de school waar we de eerste 4 dagen aan de muur hebben gebouwd. Als het goed is hebben ze heel wat in petto voor ons en we zijn dan ook erg benieuwd wat ons morgen weer te wachten staat. Voor nu, lekker slapen, hopelijk morgen allemaal weer fris en fruitig bij het ontbijt!

Groetjes uit Gambia!!

Dag 11: Bunga Bunga

Vanochtend stond iedereen weer fris en fruitig bij het ontbijt. Op de planning stond vandaag een bezoekje te brengen aan een familie die wordt gesponsord door Jan en Rina Koomen en hierna gingen we door naar Makasutu forest.

Jan en Rina Koomen hadden ons voordat we naar Gambia gingen, benaderd. Zij betalen voor een familie de huur van hun huisje. Het ging om de familie van Awa, ze woont met haar familie (Awa, man + 6 kinderen) in een klein huisje In een compound. We hadden met Awa afgesproken bij ons hotel, omdat onze chauffeur niet precies wist waar Awa woonde. Dat is het nadeel van het hebben van vage/geen adressen. Awa reed met ons mee naar haar compound waar we vriendelijk werden ontvangen door haar hele gezin en de rest van hun compound. Hier kregen we een rondleiding en ook het huisje waar ze volgende maand in terecht konden kregen we te zien. Dit huisje was groter en steviger. Hierna gingen we naar de huisbaas waar we met het geld van Jan en Rina de huur van het huisje voor de komende 5 maanden betaalden. Het leek een beetje op een illegale drugsdeal, we zaten in een donker huisje waar Nick en Rene het geld overhandigde en de rest zat er rustig naar te kijken. Hierbij zat een kleine toeschouwer vanaf buitenaf mee te kijken. Ze bleek bang te zijn voor blanke mensen en in het speciaal voor Rene. Wanneer Rene iets te dicht bij kwam begon ze te huilen. Naast de huur te betalen, hadden we ook een zak rijst mee en voor beide hebben ze wel 10x dankjewel gezegd. Als afsluiter natuurlijk nog een groepsfoto waarna het tijd was om te gaan.

Na het bezoek aan Awa en haar familie gingen we naar het Makasutu forest. Onderweg moest er eerst even getankt worden waarbij Amber werd versierd door de pompbediende. Hij vroeg al snel om haar e-mailadres waarbij Amber een fake e-mailadres opgaf. Mocht jij als email amber123@gmail.com als e-mailadres hebben, dan staat binnenkort je inbox waarschijnlijk vol. De excuses van Amber hiervoor.

Eenmaal aangekomen op het park kregen we eerst wat uitleg over het park zelf en de geschiedenis hiervan. De gids praatte al snel voor Jan met de korte achternaam want er kwam een hele bende apen aanrennen wat de meeste van ons veel interessanter vonden. In het park liepen ongeveer z'n 300 apen waarbij elke 6 maanden weer nieuwe baby aapjes kwamen. Na de apen te hebben bewonderd gingen we door naar onze Tour over het water. We vaarden in een soort van kano door de mangroven. Onze gids vertelde ondertussen informatie over de mangroven. Na de boottocht gingen we verder met de wandeltocht, die bij de meeste wat minder in de smaak viel. We stopten bij verschillende soorten bomen waarbij de gids vertelde wat voor functies de boom had. De meeste hadden een medische functie. Zo was er een boom waar ze een soort van energiedrank van maakten waarvan de mannen 's ochtends en voor het slapen gaan wat van dronken. Ze noemde het ook wel 'the African Viagra'. De gids vertelde ons dat door dit spul de oudere mannen Bunga Bunga kunnen hebben met hun jongere vrouwen!

Tijdens onze wandeltocht kwamen we een waarzegger die tegen betaling de toekomst kon voorspellen. Rene wou dit wel proberen en kreeg zijn toekomst te horen, de rest geloofden hier niet zo in en vonden het dan ook onzin. Nadat de waarzegger zijn woordje had gedaan, vervolgde we onze wandeltocht. We kwamen terecht bij een liaan waar iedereen de Tarzan in zich naar boven kon halen. Dit ging niet bij iedereen even soepel. Hierna kwamen we terecht bij een palmboom waar ze palmwijn en palmolie uit haalde. Eerst mocht iedereen die wou een glaasje palmwijn proberen, het viel niet bij iedereen in de smaak. Hierna kregen we een demonstratie hoe ze de palmboom in klommen waarna we het zelf ook mochten proberen. Zoals eerder gezegd zijn we erachter gekomen dat Anne nogal down to earth is, dit bleek vandaag ook weer zo te zijn. Anne probeerde de palmboom in te klimmen, maar de aantrekkingskracht met de grond was te sterk dat ze even snel weer naar beneden kwam. Nadat onze wandeltocht eindelijk voorbij was, kregen we onze lunch als lopend buffet. Hierna waren we klaar in het Makasutu park waarna we terug keerden naar ons hotel waar we eerst een verfrissende duik namen.

Toen het eenmaal weer tijd was voor ons diner gingen we met mr. Icecream naar senegambia. Hij wou ons droppen bij een restaurant wat volgens hem heel goed was, maar wat ons niet zo aantrok ( wij hebben dan ook het vermoeden dat hij geld krijgt waarneer hij ons bij bepaalde restaurants dropt, die meestal helemaal leeg zijn ). Hiernaast zat een restaurant genaamd 3 chicks&grill waar we besloten te gaan eten. Dit was echt een top restaurant en zeker een tip als u bedenkt Gambia een keer te bezoeken. Na het eten dook iedereen snel weer zijn bedje in om wat energie bij te tanken. Morgen weer een nieuwe dag met natuurlijk een nieuw verslag.

Veel liefs uit Gambia!

Dag 10: Power vrouwen!

De dag begon om half 10, de obers van het ontbijt waren al ongerust waar we bleven. Vandaag ging de reis naar het dorpje Brufut. Pateh bracht ons naar het dorpsziekenhuis, hier ontmoeten we Thea Mom. Zij vertelde interessante informatie over het dorpsziekenhuis en gaf ons een rondleiding. Brufut Health Center geeft lokale zorg aan de Gambianen, ongeveer 30.000 mensen in de omgeving zijn afhankelijk van deze zorg. Er is geen arts aanwezig en wordt gerund door verpleegsters en verloskundigen. Thea Mom heeft een grote rol gespeeld in het verbeteren van de faciliteiten, zoals de aanwezigheid van het licht en water. Ook is ze momenteel aan het onderhandelen met de regering om een oogzorgkliniek op te zetten. Ze heeft het geld bij elkaar verzameld, maar eerst moet de overheid zorgen dat er een vaste waterleiding komt richting het Health Center. Eerder was een oogchirurg uit Brikama gekomen om 250 mensen aan staar te opereren in slechts 10 dagen. Hierdoor konden zelfs blinde mensen weer zien. Thea financiert zelf ook verschillende projecten uit eigen zak. Ze heeft de zogenaamde Noodpot, waarmee ze medicijnen koopt, helpt met het opknappen en verbeteren van het Health Center en nog veel meer. Sommige mensen betwijfelen het wel eens of het wel zin heeft wat ze doet, aangezien je nooit iedereen kunt helpen. Het is dus een druppel op een gloeiende plaat, maar Thea hoort die druppel elke dag sissen.

Op de binnenplaats van het Health Center stonden tientallen vrouwen met hun baby's te wachten op inentingen. Deze worden door de overheid betaald, net zoals de zorg van kinderen tot en met vijf jaar. Ze krijgen allerlei inentingen, waarvan de meeste ook in Nederland verplicht, en alles wordt keurig bijgehouden op een blauwe groeikaart. De vrouwen komen opdagen in hun mooiste kleding, die ze onder andere krijgen wanneer ze bevallen zijn, of getrouwd zijn. Ze krijgen bijvoorbeeld drie keer zes meter stof van de moeder (zes meter stof is ongeveer nodig voor een rok, een top en een hoofddoek), twee keer zes meter van de tante en schoonmoeder. Ook bij de geboorte van een baby krijgen ze ook van enkele familieleden stof. Zo krijgen de vrouwen een behoorlijke garderobe.

Als er in Gambia een baby wordt geboren, heeft het de eerste zeven dagen nog geen naam. Na precies een week wordt het kind gedoopt en krijgt het een naam. De reden hiervoor is waarschijnlijk dat het nog even afwachten is of het kind de eerste week wel overleeft. Als de baby her niet haalt, heeft in feite nooit bestaan, en wordt het ergens begraven in de compound, zonder dat het aangegeven wordt.

Nu het regenseizoen weer begonnen is, stijgt ook het aantal gevallen van malaria weer. In het Serrekunda General Hospital werd ons verteld dat malaria goed onder controle is tegenwoordig, en dat er steeds minder gevallen worden geconstateerd, maar is minder waar volgens de verpleegkundigen en Thea. Malaria komt nog steeds veel voor, en dan vooral bij vrouwen en kinderen. Voor zwangere vrouwen brengt het vooral veel risico mee, omdat deze een miskraam kunnen krijgen, of het kind wordt veel te vroeg geboren waardoor het haast in alle gevallen overlijdt. Ook veel jonge kinderen overleven het regenseizoen niet, 1 op de 5 overlijdt namelijk aan malaria. Stel je maar eens voor, je wenst 25 klasgenootjes een fijne vakantie, en na de vakantie zit je nog maar met 20 leerlingen in de klas.

Na de rondleiding gingen we met Thea Mom naar Marie Joof haar compound. Marie Joof is een hele bijzondere vrouw. Ze helpt al jaren de vrouwen met bevallen en heeft een eigen kliniekje thuis. Ooit was het begonnen met lemen bed en een zanderige vloer. Nu is het opgeknapt tot een nette bevallingsruimte, waar in de negen jaar zo'n 3000 baby's ter wereld zijn gekomen. Verder gaat ze de dorpen af om te helpen bij bevallingen, inentingsdagen, het verspreiden van medicijnen, en om andere vrouwen te trainen, zodat deze ook kunnen helpen bij bevallingen in andere klinieken.

Marie Joof is een erg gastvrije vrouw, die ons hartelijk verwelkomde in haar compound. Ze liet zien waar de bevallingen plaatsvonden en ook mochten we een kijkje nemen in de uitslaapkamer, die een tijdje geleden naast de bevallingsruimte is gebouwd. Hier mogen de pasbevallen vrouwen enkele uren bijkomen om aan te sterken. In de kliniek kunnen vrouwen ook 's nachts bevallen bij Marie Joof, en ook Thea wordt dan opgeroepen voor hulp. Thea heeft ervoor gezorgd dat er altijd licht is in de bevallingsruimte, zodat de bevalling niet meer hoeft plaats te vinden bij kaarslicht. Veel vrouwen komen 's nachts aankloppen bij Marie Joof, ze werkt dus ook dag en nacht om iedereen te helpen. Overdag in het Health Center en 's nachts wordt ze uit haar bed geroepen wanneer een zwangere vrouw bij haar moet bevallen (maar alleen als de vrouwen tijdens de zwangerschap op controle zijn geweest, zodat ze weet of de baby in een goede houding ligt, anders moeten ze naar het ziekenhuis). Op haar toppunt had ze wel 300 bevallingen per jaar, maar twee jaar geleden kreeg ze een hersenbloeding. Het was behoorlijk heftig, en sindsdien 'doet ze het wat rustig aan', maar wij vinden dat ze nogsteeds werkt als een buffel. Echt een powervrouw.

Tijdens de koffiepauze hebben wij aan haar kleding, baby mutsjes, naalden en navelklemmen gegeven, waar ze erg blij mee was. We hadden nog uren naar de inspirerende verhalen van Thea kunnen luisteren in de compound van Marie Joof, maar het was echt tijd om te gaan. Als afsluiting van deze indrukwekkende dag, hebben we een groepsfoto gemaakt en zijn we weer vertrokken naar Bijilo.

's Middags hebben we rustig aan gedaan bij het zwembad, aangezien iedereen gister behoorlijk moe was. Oh, en Joany heeft nog een nieuwtje voor iedereen: de nieuwe achtbaan van de Efteling, de Baron 1889, was er vandaag mee opgehouden! Fijn dat we hier in Gambia daarvan op de hoogte blijven!

Abarka bakevoor het lezen van het verhaal en groetjes uit Gambia!

P.S. Ook Nick kreeg zojuist nog even een telefoontje van onze Gambiaanse vriend Cherno, oftewel Salamander, die vannacht in de moskee slaapt. Maar het is natuurlijk wel belangrijk om op de hoogte te blijven hoe het is met je Nederlandse vriend Nick in het hotel!

Dag 9: Tubab

Om jullie nog even in één woord op de hoogte te stellen van de salsa avond van gister: le-gen-darisch. Hopelijk voelt u de sarcasme.

Snel door naar vandaag. Na de heftige avond van gister was het vandaag tijd om naar James Island te gaan en de wekker ging daarom vroeg. Voor Nick iets té vroeg. Toen hij wakker werd dacht hij dat er een Gambiaan naast hem in bed lag en hij gaf de persoon een klap op z'n barst. Rene was vol verbazing, hij lag natuurlijk ook nu gewoon weer naast Nick, die nog niet helemaal goed gewekt bleek te zijn.

De pannenkoeken die normaal overheerlijk zijn, waren deze vroege ochtend een beetje zuur. Gelukkig zijn er genoeg andere keuzes en zo gingen we toch met een volle maag op pad richting de ferry. Wachtend op de boot bleek weer hoe graag Gambianen vrienden willen maken. "I like you girls, but there is one I like the most (Joany), are we friends now?" Joany is iets minder makkelijk dan Britt en gaf de Gambiaan een no. Op aandringen van nota bene Britt, stemde Joany toch maar toe, waarna we gelukkig snel de boot op konden. Gambianen kunnen namelijk heerlijk aan ons blijven plakken, daar zijn we onderhand wel achter nadat er nog meer telefoontjes zijn binnen gekomen op de mobieltjes van Rene en Nick.

Pateh had geregeld dat we eerder de boot op konden lopen om een plekje te zoeken. Achteraf bleek waarom. Zodra de poorten richting de boot open gingen, stormde er een vloedgolf aan mensen de boot op.

De auto was niet mee de boot op dus aan de andere kant stond een Landrover op ons te wachten. Op de open achterkant waren twee bankjes waar we konden zitten, maar zoals gebruikelijk is in Gambia kan je ook gaan staan. De weg wordt de Bumpy Road genoemd en we snapten al vrij snel waarom: de weg zat vol kuilen. Soms was het beter om naast de weg te rijden, maar om daar te komen moesten we in een hoek van ongeveer 45 graden naar beneden en later natuurlijk ook weer omhoog.

Na deze minisafari door de mooie omgeving kwamen we aan bij het museum over de slavenhandel en in het bijzonder Kunteh Kinta. Onze gids vertelde niet erg interessant dus het was niet heel erg dat we het museum zelf mochten bekijken. Na het museum gingen we naar het restaurant om ons eten te bestellen, die als we terug zouden komen van het eiland klaar zou staan.

Met een klein vissersbootje vertrokken we naar James Island of Kunteh Kinta Island toe. Hier ging de gids door met de rondleiding. Over de gids gesproken, hij had z'n woordje precies uit z'n hoofd geleerd, maar gebruikte iets te vaak "very sad, very very sad." Deze geschiedenis is natuurlijk ook heel triest, maar hoe vaker de gids "very sad" zei, hoe minder overtuigend en lachwekkender het werd. Ook de uitspraak van hem: "they pee whatever they are" bleef nog lang besproken onder ons. Op het eiland viel de sfeer nog te proeven. Je kunt je niet voorstellen dat de slaven met z'n vierhonderden voor twee weken op dit eiland moesten leven op water en brood.

Na alle plekken op het eiland bekeken te hebben, wat niet heel lastig is doordat het eiland steeds meer wordt opgeslokt door de oceaan, voeren we weer terug onder begeleiding van kapitein Slijmbal. Aangekomen op het vaste land aten we onze lunch en vervolgens reden we met de jeep weer terug naar de ferry. Deze terugreis deelden we snoep en potloden uit aan de kinderen uit de dorpjes waar we onderweg langs reden. Dit is voor veel toeristen gebruikelijk. We werden na een aantal meter gereden te hebben al luid ontvangen door de 'tubab'-schreeuwende kinderen. Tubab betekent iets in de trant van westerling of witte. De kinderen kwamen uit alle hoeken en gaten en sommigen renden zelf mee om iets te kunnen bemachtigen.

Omdat het zonnetje vandaag niet leek te schijnen, hadden we ons bijna niet ingesmeerd vandaag. Op de terugweg was dit duidelijk te zien. Op de ferry voeren ineens een aantal kreeften mee. Trouwens zijn er ook genoeg andere bezienswaardigheden te zien. We keken onze ogen uit op de boot. Een auto probeerde nog op de al met trucks en auto's overlade boot te parkeren waardoor er een ruzie ontstond tussen de inzittende en de bewakers. Aan amusement geen gebrek.

Weer veilig aangekomen in het hotel, na bijna een geit te hebben aangereden, was het tijd voor een frisse duik in het zwembad. Daarna even lekker douchen en aanschuiven voor het diner heerlijk dichtbij in het hotel. Al snel bleek dat iedereen bek en bekaf was en niemand echt trek had. Na een simpel maaltijd werd het daarom ook al snel rustig in het hotel en deed iedereen zijn of haar oogjes toe. Morgen weer een nieuwe dag met nieuwe avonturen.

Dag 8: Hansie, Hansie

Nadat de afspraak bij GAM Solar gisteren op het laatste moment werd gecanceld was het vandaag dan tijd om bij Hansie, Hansie op bezoek te gaan. Of te wel bij Hans Nooteboom, eigenaar van GAM Solar. We werden weer gebracht door onze vaste taxi chauffeur Paté. Hij dropte ons voor GAM Solar en ging zelf naar een monteur om zijn startmotor te laten maken (hoeven Nick en René niet meer te duwen). Waar sommige dachten aan een groot zonnepanelen park bleek het toch gewoon om een standaard wit kantoortje te gaan. Bij binnekomst bleek al snel dat we boven moesten zijn aangezien er op de begane grond alleen maar accu's stonden om de opgewekte stroom uit de panelen voor het kantoor op te vangen.

Het duurde even voordat we Hans eindelijk te spreken kregen, Hansie Hansie had het nog erg druk. Nick en Rene denken dat dit komt omdat zij op hun hotelkamer een heus laadstation hebben voor alle mobiele apparaten en fotocamera's. Hansie Hansie moet snachats daarom ook vaak overwerken om alle apparaten van stroom te kunnen voorzien.

Het gesprek met Hans was zeer interessant. Hij vertelde hoe hij in Gambia terecht is gekomen en wat voor projecten hij hier uitvoert. Britt en Amber stelde hem diverse vragen voor hun exploratie waar hij uitgebreid antwoord op gaf. Zonne energie is in Afrika erg belangrijk. Een belangrijke bron om stroom op te wekken, daarnaast is het natuurlijk ook veel milieuvriendelijker. Hans doet dus erg belangrijk werk hier in Gambia en is een van de eerste die in deze regio met zonne energie is gestart. Al met al een geslaagd bezoek!

Hierna was het tijd om naar het reptielen park te gaan. Dit is ongeveer een uur rijden vanaf het hotel. Op de weg hiernaar toe stond veel politie. Paté vertelde ons dat dit voor de vrachtwagens is die vanaf het strand zand naar de steden brengen voor het maken van nieuwe gebouwen. Onderweg zagen wij dan ook de vrachtwagens vanaf het strand komen. Ze stonden gewoon in de rij om het zand af te voeren. In de stad kan het wel eens een week duren voordat ze hun complete lading verkopen.

De politie controleert de vrachtwagens vooral voor de ramadan veel. Kleine gebreken worden beboet, maar er wordt geen boete uitgeschreven. Het geld wordt contact betaald en gaat direct bij de politie in de broekzak. Allemaal voor het Suikerfeest.

Eenmaal bij het reptielen park aangekomen gingen we met een moordend tempo van start met de rondleiding. Binnen 30 seconden had Anne al de eerste slang om haar nek hangen. Gelukkig was het een kleintje. De rondleiding was 5 minuten aan de gang toen we een onwijze bui op onze kop kregen. Na kort geschuild en even wat gedronken te hebben was het tijd om bij de Python in het hok naar binnen te gaan. (Over Python's gesproken: Joany wist ons van de week te vertellen dat er een nieuwe achtbaan is in Nederland. Waar wist ze alleen even niet meer! Joany! Bedankt voor de tip!) In het hok van de 3 Pythons werd ons verteld dat deze slangen een mens kunnen eten. Hierna mochten we hem aaien en ermee op de foto. Altijd leuk met de vorige mededeling in je achterhoofd.

Op het einde van de rondleiding kwamen we bij de laatste slang en werd ons gevraagd wat de gevaarlijkste slang ter wereld was. Ons antwoord was de Cobra. Echter de vrouw lag aan Anne even uit dat dit de slang is in de broek van de man. Weet Anne dit ook weer;)

Om 3uur verlieten we het reptielen park en gingen we op weg naar Paradise Beach om te lunchen. De weg hierna toe was echt bizar. We hebben 10 minuten over een onverharde en ondergeregende weg gereden. De gaten in de weg zag je amper En het is echt ongelofelijk dat de auto's heel blijven op deze wegen.

Aangekomen op Paradise Beach zag het er super uit. Echter het water was super smerig en zwart. Na wat gegeten te hebben gingen René en Nick nog even het strand op. Hier werden zij direct aangesproken door 2 jongens die hen een korte rondleiding gaven over het naastgelegen strand. Hier lagen alle vissers boten en werden de gevangen vissen schoongemaakt door de vrouwen. Met schoonmaken bedoelen ze dat de ingewanden gewoon voor je neus uit de vis worden getrokken. Heel raar gezicht was dat. Lagen veel verschillende soorten vis die allemaal naar een ander land worden geëxporteerd of naar de hotels en restaurants gaan. Alleen de goedkoopste vis wordt gehouden voor verkoop in Gambia voor de locals.

Na de rondleiding lieten de jongens hun boot zien. Deze werd echter niet gebruikt omdat er een gat in zat. Ze waren op een rots gevaren. Zowel Nick als René hebben beide geen gat gezien! Vervolgens vertelde de jongens dat alle goede mensen een aantal dalasi gaven om het gat te kunnen dichten. Waren we hier even lekker in gestonken. Maar goed, we wilde ze wel wat geven voor de rondleiding. De jongen vertelde aan René dat dit ongeveer 50 dalasi was (1euro) op het strand tekende hij dit voor voor de duidelijkheid nog even. Even later was het ineens 500 dalasi. Rene checkte nog even of het nu allemaal wel klopte wat hij hoorde, en ineens was het 550 dalasi!!! De prijzen stijgen hier blijkbaar snel.. Na een kleine vergoeding voor de mooie rondleiding kunnen de heren nu eindelijk hun boot maken en weer lekker vissen vangen.

Net toen de rekening betaald was barstte er weer een hevige bui los. We zijn snel de taxi ingestapt en terug gereden naar het hotel. Onderweg vloog plotseling de ruitenwisser van Paté zijn busje eraf. Gelukkig was dit de ruitenwisser van de bijrijder kant. Paté stopte alleen even om het ijzer van het raam af te duwen en reed weer verder. De politie liet ons ook gewoon doorrijden bij het zoveelste checkpoint. De stortbui stopte na een aantal kilometers plotseling. Hier reden we het zonnige weer opnieuw in. Heel raar om dit te zien. Toch was Denise al deze tijd niet echt bezorgd tijdens de bui. Zij heeft haar koffer weer terug en dan ook gelijk haar regenpak. Altijd handig in Gambia met een gemiddelde temperatuur van 30 graden.

Het verslag staat er vanavond vroeg op aangezien wij de heupen flink los gaan gooien op het strand. Er is namelijk een salsa party. Ouders geen zorgen: René en Nick hebben de avondklok op 11uur gezet! Iedereen een fijne avond en tot de volgende update.

Groeten uit Gambia!

Dag 7: Student, toerist & Freek in het wild

Na een heerlijke, rustige nacht te slapen zonder salamanders zat iedereen weer fris en fruitig aan het ontbijt. We hadden een heerlijke pannenkoek van onze chefkok grappenmaker waar we weer een tijdje op konden teren. Op de planning stond vandaag een bezoek aan Serrekunda General Hospital, daarna naar de markt in Serrekunda en dan zouden we naar GamSolar gaan voor een interview met de Nederlandse ondernemer.

Onze vaste chauffeur Pathé stond weer lekker optijd voor de deur. Hij bracht ons naar het Serrekunda General Hospital waar we een afspraak hadden met Sankung K T Jaiteh. We werden eerst naar de vergaderzaal gebracht waar de CEO kwam om het een en ander te vertellen. Hij wou eerst dat de leiding van onze groep een woordje deed waarvoor we hier waren. En alsof het nog niet warm genoeg was in de vergaderzaal liet hij Rene even lekker zweten door allemaal moeilijke vragen te stellen waar Rene zich niet op had voorbereidt. Hij liet al snel merken door een typisch Gambiaans lachje op te zetten dat hij Rene liep te fokken. Hierna stelden Anne en Denise hun vragen aan de CEO voor hun deel van onze exploratie. Nadat alle vragen uitgebreid waren beantwoord begonnen we met onze rondleiding door het ziekenhuis. We hadden verwacht dat we een globale rondleiding zouden krijgen, maar we kregen alles te zien. Van eerste hulp naar bevallingen tot aan de tandarts en ook de operatiekamer mochten we bekijken. En natuurlijk moesten we als afsluiter met Sankung voor het ziekenhuis op de foto.

Na het bezoek aan het ziekenhuis gingen we verder naar de Serrekunda Market. We hadden van tevoren al gelezen dat je de markt niet op moest gaan zonder gids en dit was dan ook een goede tip. De markt was een groot doolhof met overal mensen. Elk stukje ruimte was benut, mensen zaten zelfs in het midden van de paden te verkopen en dan moesten er ook nog mensen met overvolle kruiwagens langs. Er werd van alles verkocht: fruit, groente, vlees, vis, kleding, sieraden, pruiken, make-up, schoenen, tassen enz. Ook hing er over de gehele markt een heerlijk luchtje, een mix van vis, vlees, kruiden en nog vele andere dingen. Sommige van ons kregen hier af en toe dan ook braakneigingen van en bij de lunch zat de geur nog steeds in onze neus. Tijdens onze onderhandelsessie werd Rene gebeld door Hans van GamSolar dat het vandaag te druk was en dat we morgen langs konden komen. We besloten om in plaats van ons bezoek aan GamSolar eerst te gaan lunchen om daarna een bezoekje te brengen aan het krokodillenpark.

We gingen lunchen bij Calipso, een strandtent. Vlak naast onze tafel lag een vijver met daarin krokodillen. Verder zaten verschillende reptielen waaronder blauw, gele salamanders (deze zien wij liever in het wild dan in onze slaapkamer).

Eenmaal onze buikjes gevuld te hebben gingen we naar het krokodillenpark. We moesten een stukje omrijden omdat verschillende wegen waren afgesloten omdat mensen hier zaten te bidden op straat. Er stonden hier ook speciale borden voor met daarop: No entry please, praying in progress. Eenmaal aangekomen in het krokodillenpark, ergens afgelegen in een dorpje, kregen we eerst van Pathe wat over de geschiedenis van Gambia te horen. Hij vertelde onder andere over verschillende instrumenten, de eerste wereldoorlog, medicijnen en nog meer. Hierna gingen we naar de krokodillenvijver waar we de vele krokodillen konden spotten. We mochten er ook eentje aanraken, deze lag ondertussen op ze dooie gemakkie langs de kant. Verder moesten we uitkijken dat we niet werden ondergescheten door alle vogels boven ons. Naast de krokodillenvijver stond een soort van hokje waar mensen onder een douche gaan van het water uit de vijver. Dit doen ze wanneer ze bijvoorbeeld nog geen vriend/vriendin hebben of geen kind kunnen krijgen. Mochten ze dan wel een kind krijgen vernoemen ze deze naar het krokodillenpark (belangrijk: je moet er in geloven!)

Eenmaal aangekomen in het hotel brak de zon weer door en konden we nog even lekker zwemmen en zonnen om ons hierna weer klaar te maken voor het diner. Na het diner kwam de bus met Denises koffer en werd de koffer met open armen door Denise ontvangen. Hierna was het tijd om weer lekker naar bed te gaan, waarna er weer een nieuwe salamander in de kamer van Joany en Britt te vinden was. Gelukkig zat mister Salamander op het balkon om ze te helpen samen met Nick en Rene. Toen de salamander zich weer haf verstopt in z'n holletje in de badkamer, hebben de 3 hero's het gat dichtgegooid met wc papier. Hierna kon iedereen weer rustig gaan slapen.

Veel liefs uit Gambia!